Wydrukowano w Chrzanowie

Berliński wydawca i księgarz Eugen Bartels (1858-1934) prowadził swą działalność pod adresem B.-Weissensee – Generalstrasse 8/10, a część nakładu drukował w Chrzanowie. Starając się zaspokoić gusta czytelników sprzedawał naprawdę różne tytuły, od podręczników i popularnych powieści po rzeczy raczej ezoteryczne.

Na część książek z Drukarni Nakładowej w Chrzanowie natrafić można nadal w antykwariatach i na aukcjach internetowych. „Uniwersalna Książka Kucharska” została wznowiona w 2003 roku przez Wydawnictwo Kurpisz, o czym informował „Przełom”, a zawarte w niej przepisy mieli okazję odtwarzać uczniowie Zespołu Szkół Techniczno-Usługowych w Trzebini. Nasz regionalny tygodnik zajął się również poradnikiem „Sekretarz dla zakochanych z dodaniem kodeksu światowego, czyli rozmówki salonowe i towarzyskie”.

Zainteresowanych wiedzą bardziej tajemną zachęcamy do zapoznania się z tekstami publicystycznymi Jacka Dehnela, które przybliżają pozycje takie jak „Anielska pomoc na obronę i ochronę w wielkiej biedzie”, „Książeczka Romanusa albo Bóg Pan niech strzeże moją duszę, mój wchód i wychód od początku aż na wszystkie wieki Amen. Alleluja” oraz „Prawdziwy ognisty smok albo Władza nad duchami niebios i piekieł oraz nad mocarstwami ziemi i powietrza”. Powyższych dziełek nie wydano lokalnie, ale bardzo dobrze ilustrują one różnorodność XX-wiecznego rynku wydawniczego.
Obecnie w zbiorach Cyfrowej Biblioteki Narodowej Polona znaleźć można więcej utworów, który wyszły spod chrzanowskiej prasy. Wśród dostępnych skanów znajdziemy następujące perełki:

• „Najnowsza Kuchnia Domowa: najnowsza polska książka kucharska zawierająca łatwe wskazówki w gotowaniu i przyrządzaniu używanych w życiu polskim zup, warzyw, sosów, potraw mięsnych i rybich, klusek, sałat etc. etc.”  – zobacz
• „Sztuka robienia wynalazków: próba metody, oparta na praktyce i doświadczeniu życia powszedniego. Poradnik dla tych, co chcieliby i mogą, a nie umieją spostrzegać i tworzyć” – zobacz
• „Czy ja Cię kocham? Najnowszy i największy zbiór śpiewów polskich dla obojga płci w smutku i radości” – zobacz
• „Zielnik lekarski, czyli opis ziół leczniczych z podaniem ich uprawy i zastosowania” – zobacz
• „Jak wesoło spędzać czas? Zabawy i gry towarzyskie: opis najpopularniejszych i najprzyjemniejszych zabaw towarzyskich w pokoju i na świeżym powietrzu” – zobacz
• „Pan Twardowski: sławny mistrz czarodziejski. Ciekawe opowiadanie podług podań piśmiennych i legend ludowych zebrane” – zobacz
• „Król – bohater. Opowiadanie historyczne dla młodzieży” – zobacz
• „Toasty i przemówienia: wszelkie uroczystości familijne jakoto zaręczyny, wieczór przedślubny, wesele, chrzciny i srebrne i złote wesele oraz monologi i wiersze do deklamacyi” – zobacz
• „Ciekawa historia o śpiącym obudzonym. Starożytna opowieść arabska” – zobacz
• „Quo vadis” – zobacz
• „Piękna Magelona i hrabia Piotr z Prowansyi z srebrnymi kluczami: zaymuąca historya z dawnych czasów” – zobacz
• „Śpiewnik miłosny dla wszystkich: zbiór najulubieńszych śpiewek miłosnych dla zakochanych” – zobacz
• „Barbara Ubryk, czyli Tajemnice klasztoru w Krakowie: opowiadanie osnute na tle prawdziwego zdarzenia” – zobacz
• „Polak uczący się po niemiecku: najnowszy podręcznik do nauki jęz. niemieckiego” – zobacz

Która z wymienionych publikacji wzbudziła Państwa największe zainteresowanie? A może są Państwo w posiadaniu książki wydrukowanej przez Bartelsa w Chrzanowie? Zapraszamy do sekcji komentarzy.

Opracowanie: Joanna Maksa

MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE:

1. Gotuj z Bartelsem – www.przelom.pl
2. Odkurzają stare przepisy – www.powiat-chrzanowski.pl
3. Kodeks światowy z Chrzanowa – www.przelom.pl
4. J. Dehnel, Wszystko, co do życia potrzebne – www.lubimyczytac.pl